Teknoloji son yüzyıllarda hızla gelişmiş, insanlığın hizmetine birçok yenilik getirmiştir. Bununla birlikte her yenilik, her gelişme yararlarıyla birlikte kaçınılmaz olarak eksiklik ve sorunlar getirir. Bu sorunlardan haberleşme ile ilgili olanların bazıları sizin de katkılarınızla ele alındı.
Haberleşmeden kısaca söz etmek gerekirse; Haberleşme, herhangi bir biçimdeki bilginin zaman ve uzay içinde kaynak olarak adlandırılan bir noktadan (verici), kullanıcı denilen başka bir noktaya (alıcı) aktarılmasıdır. İnsanlığın başlangıcıyla birlikte başlamıştır. Zamanla insanların yeryüzünde birbirinden uzak alanlara yerleşim yerleri kurmasıyla cihazlarla yapılan haberleşme daha da önem kazanmıştır.
BİLGİ KİRLİLİĞİ
Hepimiz gün içerisinde fark etmeden bilgi kirliliğine maruz kalıyoruz. Bunun son zamanlarda artmasının en büyük sebeplerinden biri sosyal medyanın hayatımızda gittikçe çok büyük bir yer kaplaması. Bir diğer sebebi de bilginin net bir tanımının olmaması, öznel bir olgu olması. Sözlük tanımına göre bilgi; araştırma, öğrenme ve gözlem yoluyla elde edilen; insan aklının alabileceği her türlü gerçek, olgu ve ilkelerin tümüne verilen addır. Bilginin yıllarca birçok kişi, filozof tarafından farklı farklı tanımları yapıldı, yapılmaya da devam ediyor. Bu tanımların farklı olması aslında bilgiye olan yaklaşımımızı ve birazdan bahsedeceğimiz bilgi kirliliği konusunu da beraberinde getiriyor.
Alanında uzman olan veya olmayan kişilerin; bilimsel, toplumsal, siyaset gibi birçok konuda doğruluğundan emin olmadan bilgi paylaşımı yapmasını bilgi kirliliği olarak tanımlayabiliriz.
Bilindiği üzere biz internet çağına doğduk ve bizim büyümemizle her geçen gün internet çağı da büyüyor. Özellikle sosyal medya platformlarının gittikçe daha fazla ilgi görmesi ve yeni yeni uygulamaların hayatımıza dahil olmasıyla internete ile daha uzun saatler harcamaya başladık. Ayrıca sosyal medya platformları sayesinde artık her kullanıcı bir “haber ve veri kaynağı” haline geldi. Bu platformlar sadece fotoğraf, video uygulamaları gibi gözükse de bununla sınırlı kalmıyor. Sanattan siyasete, eğitimden bilime, spordan kişisel hobilere kadar birçok konuda doğru ya da yanlış bilgi aktarımı ve paylaşımlarının aktif yapıldığı bir alan.
Bunun yanı sıra neredeyse herkesin internet erişimine sahip olması, uygulamaların yeterince denetlenmemesi, insanların kimliklerinin gizliliğine güvenerek nefret kusma istekleri, anonim hesapların ve takipçilerinin gün geçtikçe artması bilgi kirliliğinin en yaygın nedenleri arasında.
Peki, bu kadar maruz kaldığımız bilgi kirliliğini önlemek ve azaltmak için neler yapabiliriz? Çok klişe bir cevap olabilir ama en önemli şey bilinçli birer kullanıcı olmak. Gördüğümüz her bilgiye anında inanmadan şüphe ederek ve birden fazla kullanıcıdan teyit alarak o bilgiyi değerlendirmeliyiz. Sosyal medyanın hayatımızdaki büyüklüğünün farkına varmalı ve sosyal medya kullanımı derslerini de müfredata dahil etmeliyiz. Sadece okul çağındaki bireyler değil tüm halkı sosyal medya konusunda eğitilmeliyiz, bilinçlendirilmeliyiz. Bilgilerin doğruluğunu ölçen sitelerden yardım alabiliriz. Örneğin bunlardan birisi teyit.org. Teyit.org yaygın bilinen yanlışlardan, sosyal medyanın gündemine oturan şüpheli bilgilere, medyanın gündeme getirdiği iddialardan, şehir efsanelerine birçok alanda doğrulama yaparak internet kullanıcılarının doğru bilgiye ulaşmasını sağlamak için çalışıyor. Gazeteler, sosyal medya uygulamaları daha sık denetlenebiliriz. Kitap, ansiklopedi gibi ürünleri maddi açıdan daha ulaşılabilir hale getirebiliriz.
Özetlemek gerekirse çağımızın en büyük sorunlarından biri olan bilgi kirliliğini kabullenmeli, daha şüpheci ve bilinçli yaklaşarak azaltmalıyız.
AFETLERDE İLETİŞİM KESİNTİSİ
Fay hattında bulunan ülkemizde sıklıkla meydana gelen depremlerde karşılaşılan en büyük sorunlardan birisi telekominikasyonda meydana gelen aksaklıklar. Depremlerin ardından GSM’de yaşanan yoğunluk nedeniyle vatandaşlar sevdiklerinden haber almakta, yetkililer aralarında haberleşmede zorluk yaşıyor.
-
-
- Baz istasyonlarının sınırlı kapasitesi
-
Baz istasyonları operatörler tarafından kurulurken o bölgede kaç kişinin aynı anda kullanacağını göz önünde bulunduran raporlara göre kurulur. Örneğin 100 kişinin A operatörünü kullandığı bir bölgede yaklaşık 25-30 kişinin aynı anda telefonda görüşeceği öngörülerek baz istasyonu dikilir. Afet durumlarında çok sayıda insanın aynı baz istasyonuna bağlanmaya çalışması sonucunda yoğunluk oluyor.
Bu durum yalnızca afet durumlarında değil, örneğin 2020 senesi Ramazan Bayramı gününde de görülmüştü. Sokağa çıkma kısıtlamalarından dolayı sevdikleriyle telefonda görüşmek isteyen vatandaşlar benzer bir yoğunluk nedeniyle zorluk çekti. Bunun sonucunda ülkemizin önde gelen operatörleri sorunun kendilerinden değil diğerlerinden kaynaklandığını iddia etti. BTK da üçüne 19,5 Milyon TL’lik Ceza kesti ve soruşturma başlattı.
Bu duruma karşı alınabilecek olası bir önlem var. Olağanüstü durumlarda gerekli yerlerde hızlı bir şekilde aktif edilebilecek seyyar baz istasyonları, o bölgelerdeki baz istasyonların yüklerini bir hayli hafifletecektir. Bununla birlikte imkanı olanların internet üzerinden -gerek mesajlaşma uygulamaları gerek sosyal media- iletişim kurmaları da yararlı olacaktır.
Sizden gelen başlıca cözümler:
-
-
- Kaynaklar ve yatırımlar doğru yönetilebilir, altyapı güçlendirilebilir
- Bant genişliği daraltılabilir, sadece afet bölgesine yoğunluk sağlanabilir
- Yerleşik altyapıdan bağımsız uydu üzerinden iletişim kuran cihazlar/sistem kurulması
- Telsiz eğitimi yaygınlaştırılıp gerektiğinde kullanılabilir
-
DOLANDIRICILIK
“Dolandırmak” kelimesinin TDK’ye göre anlamı: Birisini aldatarak parasını veya malını elinden almak.
Teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte internet ve telefon üzerinden yapılan dolandırıcılık yaygınlaşmış durumda. Bunun için bir alışveriş yaparken dikkatli davranmak önem arz ediyor. Bu konuda en iyi açıklamayı Emniyet Genel Müdürlüğü yapıyor:
Sizden gelen başlıca cözümler:
-
-
- Caydırıcı cezalar olmalı
- Dolandırıcılar ifşa edilmeli
- Kırk yaş üstüne zorunlu internet eğitimi verilmeli
- Bireyler tek tek uyarılmalı
-
Elbette haberleşme ile ilgili sorunlar burada bitmiyor. Daha pek çok sorun olmakla birlikte tekrardan sizin geribildirimlerinizi aldık. Başlıca fikirleri böyle:
-
-
- İnternet hızının düşük olması, bağlantı sorunları
- Gizlilik ve güvenlik sorunları, hukuki boşluklardan yararlanma
- Kurumlardan sürekli gelen aramalar
- Telekominikasyon şirketlerinin kendilerini dolandırması
- Bazı uygulamaların çok kullanıldığında çökmeleri
-
Özge Karagöz
Ahmed Sarımeşe
KAYNAKÇA
http://www.canaktan.org/yeni-trendler/bilgi-yonetimi/bilgi-nedir.htm
https://www.siberay.com/bilgi-kirliligi
https://medium.com/@sefagedik/koronavir%C3%BCs-ve-dijital-bilgi-kirlili%C4%9Fi-3eec624899a6
https://covid19.tabipacademy.com/2020/06/03/covid-19-kadar-tehlikeli-bir-salgin-bilgi-kirliligi/
https://teyit.org/